PWA چیست؟

در دنیای امروز که گوشی‌های هوشمند به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند، اپلیکیشن‌های بومی (Native) نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. اما با پیشرفت فناوری و ظهور نیازهای جدید، سوالاتی برای صاحبان کسب‌وکارها مطرح می‌شود: آیا باید برای کسب‌وکار خود یک اپلیکیشن بومی داشته باشم؟ تصمیم‌گیری در این مورد به چندین فاکتور بستگی دارد.

ساخت و اجرای یک برنامه بومی نه تنها هزینه‌بر است بلکه دردسرهای خاص خود را دارد. خوشبختانه، گزینه‌ای دیگر نیز وجود دارد که ترکیبی از ویژگی‌های اپلیکیشن بومی و امکانات وب‌سایت است: برنامه وب پیش‌رونده (PWA). برای درک بهتر این مفهوم، ابتدا باید با اپلیکیشن‌های بومی و وب اپلیکیشن‌ها آشنا شویم.

اپلیکیشن بومی (Native) چیست؟

اپلیکیشن بومی، برنامه‌ای است که به‌طور خاص برای اجرا بر روی سیستم‌عامل‌های موبایل مانند اندروید و iOS توسعه داده شده است. این برنامه‌ها از طریق فروشگاه‌های نرم‌افزاری مانند گوگل پلی استور و اپل اپ استور قابل دانلود هستند. اپلیکیشن‌های بومی معمولاً با زبان‌های برنامه‌نویسی خاصی نوشته می‌شوند که مختص سیستم‌عامل موردنظر هستند.

وب اپلیکیشن (Web Application) چیست؟

وب اپلیکیشن‌ها، برنامه‌هایی هستند که از طریق مرورگرهای اینترنتی قابل دسترسی و اجرا می‌باشند. اغلب اپلیکیشن‌های بومی، یک نسخه تحت وب نیز دارند که دسترسی کاربران به سرویس‌ها را تسهیل می‌کند. وب اپلیکیشن‌ها و اپلیکیشن‌های بومی از نظر رابط کاربری و امکانات مشابه یکدیگر هستند.

وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده (PWA) چیست؟

PWA مخفف Progressive Web Application است. این برنامه‌ها با استفاده از زبان‌هایی مانند HTML، CSS و JavaScript ایجاد می‌شوند اما عملکردی مشابه اپلیکیشن بومی دارند. با اضافه شدن چند قابلیت هوشمند، هر وب‌سایتی می‌تواند به یک PWA تبدیل شود. به عبارت ساده‌تر، به جای ساخت یک اپلیکیشن بومی که توسعه آن دشوار است، می‌توانید به راحتی یک PWA بسازید که تمام امکانات اپلیکیشن بومی مانند ارسال اعلان از سمت سرور (Push Notifications)، پشتیبانی آفلاین و موارد دیگر را داشته باشد.

بسیاری از سایت‌هایی که به صورت آنلاین پیدا می‌کنید، در واقع یک برنامه وب پیشرونده هستند. به عنوان مثال، اگر از طریق تلفن هوشمندتان وارد سایت twitter.com شوید، می‌توانید آن را در صفحه اصلی خود نصب کنید. اکنون با باز کردن سایت ذخیره شده، متوجه می‌شوید که دقیقا همان ظاهر و عملکرد یک اپلیکیشن بومی را دارد.

این برنامه‌ها با استفاده از هر مرورگری قابل دسترسی هستند و نحوه اجرای آنها در سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS هیچ تفاوتی ندارد. این همان مزیت فوق‌العاده برنامه‌های وب اپلیکیشن پیش‌رونده است. محبوبیت PWAها روز به روز بیشتر می‌شود و بسیاری از سایت‌های بزرگ مانند Starbucks، Pinterest، Washington Post و Uber از این قابلیت بهره می‌برند.

Google Developers: “برنامه‌های وب پیشرونده (PWA) ترکیبی از بهترین ویژگی‌های وب و اپلیکیشن‌های موبایل هستند که تجربه کاربری یکپارچه و جذابی را ارائه می‌دهند.”

تفاوت بین وب اپلیکیشن پیشرونده (PWA) و اپلیکیشن‌های بومی (Native)

وب اپلیکیشن‌های پیشرونده (PWA) و اپلیکیشن‌های بومی (Native) از نظر رابط کاربری تفاوت چندانی ندارند، اما در نحوه توسعه و اجرا متفاوت هستند.

اپلیکیشن‌های بومی (Native)

• زبان برنامه‌نویسی خاص: برای هر سیستم‌عامل با زبان خاصی نوشته می‌شوند (مثلاً Swift برای iOS و Java برای Android).
• اجرا روی یک سیستم‌عامل: فقط بر روی سیستم‌عاملی که برای آن طراحی شده‌اند قابل اجرا هستند.
• دسترسی به ویژگی‌های دستگاه: دسترسی کامل به ویژگی‌های دستگاه مانند دوربین، GPS و نوتیفیکیشن‌های سیستم.

وب اپلیکیشن‌های پیشرونده (PWA)

• زبان‌های وب: با استفاده از HTML، CSS و JavaScript ایجاد می‌شوند.
• چند پلتفرمی: بر روی هر دستگاهی که مرورگر وب دارد، قابل نصب و اجرا هستند.
• پشتیبانی آفلاین و نوتیفیکیشن‌ها: از ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی آفلاین و ارسال اعلان از سمت سرور بهره می‌برند.

مثال: ایرانسل یک وب اپلیکیشن پیشرونده دارد که به کاربران اجازه می‌دهد آن را بر روی دستگاه‌های مختلف نصب کرده و بدون محدودیت‌های سیستم‌عامل از خدمات آن بهره‌مند شوند.

ویژگی‌های اپلیکیشن‌های (PWA)

1. قابلیت نصب:

   • PWAها را می‌توان مانند اپلیکیشن‌های بومی بر روی صفحه اصلی دستگاه نصب کرد.

2. پشتیبانی آفلاین:

   • با استفاده از Service Worker، این اپلیکیشن‌ها حتی بدون اتصال به اینترنت نیز قابل استفاده هستند.

3. ارسال اعلان (Push Notifications):

   • امکان ارسال اعلان‌های لحظه‌ای به کاربران برای افزایش تعامل.

4. سرعت بالا:

   • با استفاده از Cache و رندرینگ سریع، تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهند.

5. دسترسی آسان:

   • بدون نیاز به نصب از فروشگاه‌های اپلیکیشن، از طریق URL قابل دسترسی هستند.

6. به‌روزرسانی خودکار:

   • همیشه به‌روز و بدون نیاز به نصب مجدد نسخه‌های جدید.

7. امنیت بالا:

   • تمامی PWAها از HTTPS استفاده می‌کنند که امنیت ارتباطات را تضمین می‌کند.

8. تطبیق‌پذیری (Responsive):

   • برای همه دستگاه‌ها از جمله موبایل، تبلت و دسکتاپ بهینه‌سازی شده‌اند.

مزایای استفاده از PWA

اصلی‌ترین دلیل نصب اپلیکیشن‌ها توسط کاربران، امکان تعامل بیشتر با آن‌ها است. افرادی که اپلیکیشن‌های شما را نصب می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که به مشتری تبدیل شوند. به لطف امکاناتی نظیر ارسال اعلان از سمت سرور، تعامل مجدد با کاربران بسیار آسان‌تر شده است.

مزایای PWA:

1. انعطاف‌پذیری:

   • این برنامه‌ها کاملاً تطبیق‌پذیر (Responsive) هستند و روی تمام دستگاه‌ها مانند کامپیوتر، موبایل، ساعت هوشمند و حتی دستگاه‌های آینده قابل نمایش و استفاده هستند.

2. توسعه آسان و ارزان:

   • برای توسعه PWA تنها به HTML، CSS و JavaScript نیاز است، بنابراین نسبت به برنامه‌های بومی ارزان‌تر، سریع‌تر و آسان‌تر توسعه پیدا می‌کنند.

3. فضای کمتر:

   • PWAها در بستر مرورگر اجرا می‌شوند و نیازی به بارگیری و نصب از فروشگاه‌های اینترنتی اپلیکیشن ندارند، بنابراین فضای ذخیره گوشی را اشغال نمی‌کنند.

4. به‌روزرسانی خودکار:

   • PWAها برخلاف اپلیکیشن‌های بومی، به دلیل استفاده از Service Worker همیشه به‌روز هستند و به محض اتصال کاربر به اینترنت، محتوای جدید بلافاصله در دسترس قرار می‌گیرد.

5. دسترسی آسان:

   • وب اپلیکیشن‌های پیشرو را می‌توان به راحتی در موتورهای جستجو پیدا کرد و از طریق URL به اشتراک گذاشت.

6. امنیت:

   • PWAها در بستر HTTPS قرار دارند و از نظر مسائل امنیتی بسیار ایمن هستند.

آیا کسب‌وکار شما به PWA نیاز دارد؟

ساخت یک PWA به نوع کسب‌وکار و مهم‌تر از همه مخاطبان هدف‌تان بستگی دارد. برای تصمیم‌گیری در این مورد، باید چند سوال مهم را از خود بپرسید:

• آیا مشتریان شما از اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند؟
• آیا داشتن یک PWA فرایند رسیدن به اهداف‌تان را پیچیده نمی‌کند؟
• آیا کاربران به گوشی‌های هوشمند و اینترنت خوب دسترسی دارند؟
• کاربران چگونه از محتواهای شما استفاده می‌کنند؟
• آیا این برنامه می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا کار خود را بهتر انجام دهند؟

PWAها برنامه‌های جذابی هستند و به راحتی اجرا می‌شوند، اما باید نیازهای مخاطبان و کسب‌وکار خود را در نظر بگیرید. اگر مخاطبانتان به یک وب اپلیکیشن پیشرو نیاز ندارند، به سراغش نروید.

نکاتی که در رابطه با سئو و وب اپلیکیشن پیشرو باید در نظر داشته باشید

وب اپلیکیشن‌های پیشرو (PWA) ذاتاً وب محور هستند. شما می‌توانید از هر سایت قدیمی‌ای به راحتی یک وب اپلیکیشن پیشرو بسازید. با این وجود، بسیاری از PWAها از جاوا اسکریپت برای ایجاد قابلیت‌های پیچیده‌تر استفاده می‌کنند و اگرچه بسیاری از موتورهای جستجو برای ارائه زبان جاوا اسکریپت مناسب هستند، اما هنوز نگرانی‌هایی وجود دارد.

در زمان تنظیم PWA، به نکات زیر توجه کنید:

1. دسترسی جاوا اسکریپت: اطمینان حاصل کنید که جاوا اسکریپت شما قابل دسترس باشد. فایل‌ها را برای ربات‌ها مسدود نکنید و از دسترس بودن لینک‌ها مطمئن شوید.
2. رندر سمت سرور: برای بهبود روند ارائه، بهتر است قالب جاوا اسکریپت‌تان را طوری تنظیم کنید که از رندر سمت سرور استفاده کند.
3. تجربه کاربری: اگر تبدیل سایت‌تان به PWA تجربه کاربری فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهد، این کار را انجام دهید. PWAها می‌توانند سرعت بالا و عملکرد آفلاین را ارائه دهند، که تجربه کاربری بهتری را فراهم می‌کنند.

نمونه و مثال‌هایی از PWA در ایران

در ایران نیز تعدادی از وب‌سایت‌ها و کسب‌وکارها از تکنولوژی PWA استفاده می‌کنند تا تجربه کاربری بهتری را ارائه دهند. در اینجا به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

1. دیجی‌کالا:

   • دیجی‌کالا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های آنلاین ایران، از PWA استفاده می‌کند تا دسترسی سریع‌تر و تجربه کاربری بهتری را برای کاربران فراهم کند. این تکنولوژی به کاربران اجازه می‌دهد حتی در شرایط آفلاین نیز از امکانات سایت استفاده کنند.

2. اسنپ:

   • اسنپ، یکی از معروف‌ترین سرویس‌های تاکسی آنلاین ایران، از PWA برای بهبود عملکرد و سرعت دسترسی کاربران به خدمات استفاده می‌کند. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد حتی در صورت اتصال اینترنت ضعیف به خدمات دسترسی داشته باشند.

3. تلوبیون:

   • تلوبیون، پلتفرم پخش آنلاین تلویزیونی، با استفاده از PWA به کاربران اجازه می‌دهد که برنامه‌های تلویزیونی را با سرعت بیشتر و تجربه کاربری بهتر مشاهده کنند.

این نمونه‌ها نشان می‌دهند که PWA در ایران نیز مورد استفاده قرار گرفته و باعث بهبود تجربه کاربری و افزایش رضایت کاربران شده است.

نتیجه‌گیری

برنامه‌های وب پیشرونده (PWA) می‌توانند بهبودهای قابل توجهی در تجربه کاربری ارائه دهند، اما نباید صرفاً به دلیل بهره بردن از مزایای سئو به کار برده شوند. اگر PWA به خوبی نصب و اجرا شود، نه تنها سرعت خوبی دارد، بلکه به صورت آفلاین نیز اجرا می‌شود و می‌تواند تجربه کاربری خوبی را فراهم کند.