رشته تجارت الکترونیک

در این مقاله از وب آنجل به بررسی بازار کار رشته تجارت الکترونیک، معرفی دانشگاه‌ها و قابلیت‌های این رشته می‌پردازیم. رشته تجارت الکترونیک از جمله رشته‌های جدیدی است که در ایران نیز تدریس می‌شود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بانک‌ها و سایر سازمان‌ها استخدام شوند.

رشته تجارت الکترونیک یکی از رشته‌های جدید در مقطع کارشناسی ارشد است که افراد می‌توانند در آن به تحصیل بپردازند. باید این نکته را بدانید که در کشور ما رشته تجارت الکترونیک در مقطع کارشناسی تدریس نمی‌شود، اما در سایر کشورها وجود دارد. الزام این رشته با توجه به گسترش بازار جهانی و دنیای اینترنت و همچنین جایگزین شدن تجارت الکترونیک به جای سبک سنتی به خوبی در تمام دنیا احساس می‌شود.

در تعریف کلی و برای آشنایی بیشتر با مفهوم تجارت الکترونیک باید بگویم که به خرید و فروش و یا هرگونه تبادل کالا، خدمات و حتی اطلاعات از طریق شبکه‌های اینترنتی و کامپیوتری و یا انجام هرگونه تجارت از طریق الکترونیکی، تجارت الکترونیک می‌گویند که امروزه شاید بتوان گفت که سهم عظیمی از مبادلات در بازار جهانی را به خود اختصاص داده است.

به جرات می‌توانیم بگوییم که این سبک مدرن تجاری باعث سرعت بخشیدن به انواع تجارت‌ها و کسب و کارها و در عین حال ساده شدن پروسه معاملات شده است. این سیستم با سرعتی باور نکردنی در حال جایگزینی سیستم‌های تجارت سنتی است زیرا دیگر به یک جامعه کوچک خلاصه نشده و در سطح جهانی مطرح می‌باشد. در کشور ما نیز در کنار سیستم تجاری سنتی از این سیستم استفاده می‌شود و باعث پیشرفت شده است.

دروس رشته تجارت الکترونیک چیست؟

رشته تجارت الکترونیک در مقطع کارشناسی ارشد، شامل دروس متنوعی است که به دانشجویان کمک می‌کند تا با مفاهیم و کاربردهای تجارت الکترونیک آشنا شوند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین دروس این رشته آورده شده است:

دروس اصلی:

• مفاهیم و مدل‌های تجارت و بازاریابی الکترونیکی: این درس به بررسی اصول و مدل‌های مختلف تجارت و بازاریابی در فضای الکترونیکی می‌پردازد.
• مدیریت زنجیره تأمین و عرضه: این درس به مدیریت زنجیره تأمین و فرآیندهای مرتبط با آن در تجارت الکترونیکی می‌پردازد.
• طراحی و ارزیابی سیستم‌های کسب و کار: دانشجویان در این درس با طراحی و ارزیابی سیستم‌های مختلف کسب و کار الکترونیکی آشنا می‌شوند.
• استراتژی‌ها و برنامه‌های جامع کسب و کار الکترونیکی: این درس به برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی‌های جامع برای کسب و کارهای الکترونیکی می‌پردازد.
• امنیت تجارت الکترونیکی: این درس به مباحث امنیت در تجارت الکترونیکی و روش‌های حفاظت از اطلاعات می‌پردازد.
• انبارهای داده و داده‌کاوی: در این درس، دانشجویان با مفاهیم انبارهای داده و تکنیک‌های داده‌کاوی آشنا می‌شوند.
• سمینار و پایان‌نامه: شامل ارائه سمینارها و پایان‌نامه‌های تحقیقاتی است که دانشجویان در آن به بررسی موضوعات مختلف تجارت الکترونیکی می‌پردازند.

دروس اختیاری:

• مدیریت دانش: این درس به مفاهیم و کاربردهای مدیریت دانش در سازمان‌ها می‌پردازد.
• مدیریت ارتباط با مشتری: در این درس، روش‌ها و ابزارهای مدیریت ارتباط با مشتریان در فضای الکترونیکی بررسی می‌شود.
• عوامل هوشمند در تجارت الکترونیکی: این درس به استفاده از تکنیک‌های هوش مصنوعی در تجارت الکترونیکی می‌پردازد.
• مهندسی مجدد فرآیندهای تجاری: دانشجویان با روش‌ها و تکنیک‌های مهندسی مجدد فرآیندهای تجاری آشنا می‌شوند.
• تجارت الکترونیکی سیار: این درس به بررسی تجارت الکترونیکی از طریق دستگاه‌های موبایل می‌پردازد.
• سیستم‌های بانکی و پرداخت الکترونیکی: در این درس، سیستم‌های پرداخت الکترونیکی و بانکداری آنلاین بررسی می‌شوند.

دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته تجارت الکترونیک در ایران

برخی از دانشگاه‌های ایران که این رشته را در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌دهند عبارتند از:

• دانشگاه قم
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر
• دانشگاه صنعتی خواجه نصیر
• دانشگاه علم و صنعت
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه غیرانتفاعی چابهار

رشته تجارت الکترونیک با توجه به گسترش اینترنت و فناوری‌های دیجیتال، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دانشجویان با گذراندن دروس متنوع این رشته، می‌توانند مهارت‌ها و دانش لازم برای ورود به بازار کار و توسعه کسب و کارهای الکترونیکی را کسب کنند.

درباره رشته تجارت الکترونیک بیشتر بدانیم

باید بدانید که این رشته در ایران در زیر مجموعه رشته فناوری اطلاعات می‌باشد که در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می‌شود. متاسفانه هنوز علاقه‌مندان به این رشته در مقطع کارشناسی نمی‌توانند در کشور در رشته تجارت الکترونیک تحصیل نمایند. البته در سایر کشورها این امکان وجود دارد. همانطور که گفتیم در کشور ما به عنوان زیر مجموعه رشته فناوری اطلاعات مطرح می‌شود اما در سایر کشورهایی که این رشته را در دانشگاه‌های خود تدریس می‌کنند، زیر مجموعه رشته بازاریابی و مدیریت بازار است که منطقی‌تر به نظر می‌رسد زیرا فردی که در زمینه تجارت به تحصیل و بعد از آن به فعالیت می‌پردازد باید آگاهی و اطلاعات لازم در زمینه بازار و بازاریابی و نکات آن را به طور دقیق بداند و به آنها اشراف داشته باشد.

با توجه به گسترش اینترنت و بحث تجارت جهانی و مبادلات بین‌المللی، این رشته نیز خواهان خود را داشته و در کشور ما نیز در حال گسترش می‌باشد و علاقه‌مندان زیادی پیدا کرده است.

با توجه به اینکه این رشته در کشور ما زیر مجموعه رشته‌های بازاریابی و تجارت نیست، باید به عنوان یک پیشنهاد کاربردی بگوییم که بهتر است اگر می‌خواهید در این رشته موفق باشید، اطلاعات خود را در زمینه بازاریابی و مدیریت بازار و همچنین تجارت تکمیل کرده و این اطلاعات را مکمل رشته تحصیلی خود بدانید.

آیا بازار کار برای رشته تجارت الکترونیک وجود دارد؟

زمینه کاری برای فارغ‌التحصیلان این رشته با توجه به پیشرفت و اینترنتی شدن بسیاری از کسب و کارها و تجارت‌ها در بخش خصوصی و همچنین در بخش دولتی فراهم است. همچنین این افراد می‌توانند در بانک‌ها و موسسات دولتی تابعه و در بخش خدمات بانکی الکترونیک، بانکداری اینترنتی و … مشغول به فعالیت شوند.

با گسترش سیستم بانکی کشور و تغییر در نوع معاملات بین‌المللی و همچنین وارد شدن بانک‌ها به تجارت و بازار جهانی، الزام وجود افرادی با رشته تجارت الکترونیک در این ادارات و موسسات به طور کامل حس می‌شود.

این افراد می‌توانند سایت‌های ارائه‌دهنده خدمات الکترونیکی را طراحی، راه‌اندازی و مدیریت نمایند. همچنین می‌توانند به تولید نرم‌افزارهای مدیریتی (CRM) بپردازند و یا به توسعه نرم‌افزارهای تحت وب که هدف آنها تجارت الکترونیک است، بپردازند. این افراد حتی می‌توانند به صورت شخصی کار کرده و با ایجاد فروشگاه‌های تحت Web به کار تجارت مشغول باشند. یادتان باشد، همانطور که پیشتر هم گفتیم اگر می‌خواهید در این زمینه به فعالیت بپردازید باید اطلاعات خود را در زمینه بازاریابی و مدیریت بازار تکمیل نمایید.

در کشور ما نیز با گسترش اینترنت و آشنایی بیشتر افراد با این دنیای پر سود و بزرگ تجارت جهانی و بین‌المللی و دنیای اینترنت و همچنین ادغام تجارت سنتی با مدرن در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، لزوم وجود این رشته و فارغ‌التحصیلان آن بیش از پیش احساس می‌شود و بازار کار رشته تجارت الکترونیک بسیار پررونق است.

بانک‌ها و موسسات مالی، شرکت‌های تجاری، شرکت‌های مخابراتی و شرکت‌های بازاریابی و همچنین شرکت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مرتبط خواهان جذب این دسته از افراد برای پیشرفت کار خود در دنیای تجارت مدرن هستند.

قابلیت های رشته تجارت الکترونیک

فارغ‌التحصیلان رشته تجارت الکترونیک در زمینه‌های مختلف اما مرتبط با این رشته مهارت‌هایی را کسب می‌کنند. این مهارت‌ها عبارتند از:

1. بازاریابی دیجیتال

   • افراد بعد از فارغ‌التحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد از این رشته دارای دانش، مهارت فنی و تجاری لازم در زمینه بازاریابی دیجیتال بوده و پتانسیل کارهای خلاق تجاری در شبکه‌های رایانه‌ای را خواهند داشت. آن‌ها قادر خواهند بود استراتژی‌های بازاریابی دیجیتال را توسعه داده و کمپین‌های موفقی را اجرا کنند.

2. راه‌اندازی سیستم‌های جامع بر اساس فناوری اطلاعات

   • فارغ‌التحصیلان می‌توانند بر اساس فناوری اطلاعات، سیستم‌های جامع و کارآمدی را راه‌اندازی نمایند که نیازهای تجاری و اطلاعاتی سازمان‌ها را برآورده کنند. این شامل طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت محتوا، سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین (SCM) است.

3. شناخت و پیش‌بینی بازار

   • فرد تحصیلکرده در این رشته بازار را به خوبی می‌شناسد و می‌تواند در صورت لزوم آن را پیش‌بینی نماید. آشنایی با روندها، الگوهای تقاضا و عرضه و تحلیل داده‌های بازار از جمله توانایی‌هایی است که فارغ‌التحصیلان این رشته کسب می‌کنند.

4. آشنایی با زنجیره‌های تجاری و عرضه و تقاضا

   • این افراد با مفهوم و عملکرد زنجیره‌های تجاری، عرضه و تقاضا آشنایی کامل دارند و می‌توانند این زنجیره‌ها را مدیریت و بهینه‌سازی کنند. این شامل مدیریت موجودی، لجستیک و هماهنگی بین بخش‌های مختلف زنجیره تأمین است.

5. راه‌اندازی سیستم‌های اطلاعات هوشمند

   • فارغ‌التحصیلان قابلیت راه‌اندازی سیستم‌های اطلاعات هوشمند را به خوبی خواهند داشت. این سیستم‌ها می‌توانند داده‌های بزرگ (Big Data) را تحلیل کرده و اطلاعات مفیدی را برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک فراهم کنند. سیستم‌های هوش تجاری (BI) و تحلیل‌های پیش‌بینی از جمله مهارت‌هایی هستند که دانش‌آموختگان این رشته کسب می‌کنند.

توضیحات تکمیلی در ارتباط با رشته تجارت الکترونیک

افرادی که تمایل به ادامه تحصیل در رشته تجارت الکترونیک را دارند باید در مقطع کارشناسی ارشد تعداد 32 واحد را بگذرانند. این 32 واحد متشکل از 24 واحد درسی و 2 واحد سمینار می‌باشد. مابقی آن یعنی 6 واحد باقیمانده به پایان‌نامه اختصاص داده می‌شود.

در صورتی که رشته کارشناسی دانشجو هم‌راستا با رشته تجارت الکترونیک نباشد، تعدادی واحد جبرانی برای او در نظر گرفته خواهد شد. تجارت الکترونیک زیر مجموعه کسب و کار الکترونیکی است که در آن با مشتری ارتباط داریم. در تجارت الکترونیک در قبال معامله باید پولی جابه‌جا شود.

در دنیای الکترونیکی امروز که اینترنت جایگاه خاصی پیدا کرده است، تجارت الکترونیک بسیاری از افراد را وسوسه می‌کند تا در این مسیر برای بدست آوردن سود بیشتر و پیشرفت در کسب و کار خود، قدم بردارند.

برخی از افراد کسب و کار اینترنتی را با تجارت الکترونیک اشتباه گرفته و هر دو را یکی می‌دانند. اما باید بدانید که تجارت الکترونیک زیر مجموعه‌ای از کسب و کار اینترنتی یا همان الکترونیکی می‌باشد.

نکات کلیدی:

• واحدهای درسی: 24 واحد درسی اصلی که شامل موضوعات مختلفی از جمله بازاریابی دیجیتال، مدیریت زنجیره تأمین و امنیت تجارت الکترونیکی می‌شود.
• واحدهای سمینار: 2 واحد سمینار که به دانشجویان کمک می‌کند تا با تحقیق و ارائه در مورد موضوعات تخصصی، مهارت‌های پژوهشی خود را تقویت کنند.
• پایان‌نامه: 6 واحد پایان‌نامه که دانشجویان باید با تحقیق و تحلیل یک موضوع خاص، مهارت‌های تحقیقاتی و تحلیلی خود را نشان دهند.
• واحدهای جبرانی: برای دانشجویانی که رشته کارشناسی آنها متفاوت از تجارت الکترونیک است، واحدهای جبرانی برای پوشش مباحث پایه در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت تجارت الکترونیک و کسب و کار اینترنتی

تجارت الکترونیک و کسب و کار اینترنتی مفاهیمی نزدیک به هم هستند اما تفاوت‌های کلیدی دارند:

• تجارت الکترونیک: به خرید و فروش و تبادل کالا، خدمات و اطلاعات از طریق اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری می‌پردازد. این شامل تمامی فعالیت‌های تجاری است که به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
• کسب و کار اینترنتی: به استفاده از اینترنت برای انجام تمامی فعالیت‌های کسب و کار اشاره دارد که شامل تجارت الکترونیک نیز می‌شود، اما گسترده‌تر از آن است و می‌تواند شامل خدمات اطلاعاتی، بازاریابی دیجیتال، ارائه محتوا و سایر خدمات باشد.

رشته تجارت الکترونیک با توجه به گسترش اینترنت و فناوری‌های دیجیتال، اهمیت زیادی پیدا کرده است. دانشجویان این رشته با گذراندن دوره‌های تخصصی و انجام پروژه‌های تحقیقاتی، مهارت‌ها و دانش لازم برای ورود به بازار کار و توسعه کسب و کارهای الکترونیکی را کسب می‌کنند. با توجه به رشد سریع فناوری و نیاز به نیروی کار متخصص در این حوزه، انتظار می‌رود که بازار کار این رشته همچنان پر رونق باشد.

کسب و کار الکترونیک چیست؟

کسب و کار الکترونیکی یا کسب و کار اینترنتی، به انجام کار و شغل خود با کمک وسایل ارتباطی مدرن و از راه دور مانند اینترنت اشاره دارد. در واقع، این نوع کسب و کار به استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای انجام فعالیت‌های مختلف تجاری و اداری می‌پردازد.

تفاوت کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی

برخی از افراد به اشتباه کسب و کار اینترنتی را همان تجارت اینترنتی می‌دانند، در صورتی که اینطور نیست و مفهوم تجارت اینترنتی کمی خلاصه‌تر و کوچکتر و حتی خاص‌تر از کسب و کار اینترنتی می‌باشد. تجارت الکترونیکی تنها بخشی از کسب و کار الکترونیکی است که به تبادل کالا و خدمات از طریق اینترنت می‌پردازد.

نکات مهم در رابطه با کسب و کار الکترونیک

• تعامل از راه دور: کسب و کار الکترونیکی از طریق اینترنت و وسایل ارتباطی مدرن امکان‌پذیر می‌شود. این تعاملات شامل تبادل اطلاعات، انجام معاملات، ارائه خدمات، و مدیریت منابع می‌باشد.
• انعطاف‌پذیری و دسترسی گسترده: این نوع کسب و کار به کاربران امکان می‌دهد تا از هر کجا و در هر زمان به خدمات و محصولات دسترسی داشته باشند. این ویژگی باعث می‌شود تا کسب و کارها بتوانند بازارهای جدیدی را کشف کرده و به مشتریان بیشتری دسترسی پیدا کنند.
• کاربردهای متنوع: کسب و کار الکترونیکی شامل تجارت الکترونیکی، بازاریابی دیجیتال، ارائه خدمات مشاوره‌ای، آموزش آنلاین، و حتی مدیریت پروژه‌ها و تیم‌های مجازی می‌باشد.
• کاهش هزینه‌ها: استفاده از ابزارهای الکترونیکی و اینترنتی می‌تواند به کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک کند. برای مثال، کسب و کارها می‌توانند با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین هزینه‌های مربوط به اجاره فضا و نیروی کار را کاهش دهند.
• افزایش کارایی و بهره‌وری: کسب و کارهای الکترونیکی با استفاده از سیستم‌های مدیریت اطلاعات و ابزارهای اتوماسیون می‌توانند کارایی و بهره‌وری خود را افزایش دهند. این امر به بهبود فرآیندها و کاهش زمان و هزینه‌های انجام کارها کمک می‌کند.
• تعامل مستقیم با مشتریان: کسب و کارهای الکترونیکی امکان تعامل مستقیم و بی‌واسطه با مشتریان را فراهم می‌کنند. این تعاملات شامل پشتیبانی آنلاین، پاسخگویی به سوالات، و ارائه خدمات پس از فروش می‌باشد.

کسب و کار الکترونیکی با استفاده از فناوری‌های دیجیتال و اینترنت، امکانات گسترده‌ای را برای انجام فعالیت‌های تجاری و اداری فراهم می‌کند. این نوع کسب و کارها به دلیل انعطاف‌پذیری، دسترسی گسترده، کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی، به سرعت در حال رشد و گسترش هستند. تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از بخش‌های مهم و پرکاربرد کسب و کار الکترونیکی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و تجاری ایفا می‌کند.

آیا برای کسب و کار و تجارت الکترونیک نیازمند مدل خاصی هستیم؟

بسیاری از افرادی که وارد عرصه کسب و کار و تجارت الکترونیک می‌شوند به طور دقیق نمی‌دانند که باید چگونه و از کجا شروع کنند و بهترین مسیر برای آنها کدام است. برای کمک به این افراد، مدل‌های مختلفی طراحی شده است تا با استفاده از آنها بتوانند مسیر خود را بهتر بشناسند و موفقیت بیشتری کسب کنند.

مدل‌های کسب و کار و تجارت الکترونیک

1. مدل B2B (Business to Business)

در این مدل، کسب و کارها محصولات یا خدمات خود را به دیگر کسب و کارها می‌فروشند. این مدل معمولاً شامل حجم بالایی از معاملات و روابط طولانی‌مدت بین شرکت‌ها است.

مثال: شرکت‌هایی که نرم‌افزارهای تجاری یا مواد اولیه به دیگر شرکت‌ها عرضه می‌کنند.

2. مدل B2C (Business to Consumer)

در این مدل، کسب و کارها محصولات یا خدمات خود را مستقیماً به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند. این مدل یکی از رایج‌ترین مدل‌های تجارت الکترونیک است.

مثال: فروشگاه‌های آنلاین مانند دیجی‌کالا و آمازون.

3. مدل C2C (Consumer to Consumer)

در این مدل، افراد به صورت مستقیم با یکدیگر تجارت می‌کنند. پلتفرم‌های آنلاین به این افراد کمک می‌کنند تا محصولات و خدمات خود را به دیگر مصرف‌کنندگان بفروشند.

مثال: سایت‌هایی مانند دیوار و شیپور.

4. مدل C2B (Consumer to Business)

در این مدل، افراد خدمات یا محصولات خود را به کسب و کارها می‌فروشند. این مدل معمولاً شامل فعالیت‌هایی مانند فریلنسرینگ و ارائه خدمات مشاوره‌ای است.

مثال: پلتفرم‌هایی مانند پونیشا و کارلنسر که فریلنسرها پروژه‌های مختلف را به شرکت‌ها ارائه می‌دهند.

5. مدل B2G (Business to Government)

در این مدل، کسب و کارها محصولات یا خدمات خود را به نهادهای دولتی و حکومتی می‌فروشند. این مدل شامل قراردادهای بزرگ و مزایده‌های دولتی است.

مثال: شرکت‌هایی که نرم‌افزارهای دولتی یا تجهیزات خاص را به نهادهای دولتی عرضه می‌کنند.

انتخاب مدل مناسب

قبل از شروع کار، باید با انواع مدل‌های کسب و کار آشنا شوید و مناسب‌ترین مدل را بر حسب نوع کار خود انتخاب نمایید. در واقع در تمام این مدل‌ها، فروشنده به مشتری متصل می‌شود و برای معاملات از اینترنت استفاده می‌شود. در این مسیر باید اول طرف مقابل خود را که مشتری شما محسوب می‌شود در نظر بگیرید و نوع کسب و کار خود را مشخص کنید.

برای موفقیت در کسب و کار و تجارت الکترونیک، انتخاب مدل مناسب بسیار مهم است. هر مدل کسب و کار ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد که با توجه به نوع فعالیت و بازار هدف، می‌توانید بهترین مدل را برای خود انتخاب کنید. با استفاده از این مدل‌ها و شناخت دقیق بازار، می‌توانید مسیر موفقیت خود را هموارتر کنید.

تجارت الکترونیک در ایران چه وضعیتی دارد؟

با وجود اینکه کشور ما نیز در این مسیر قدم برداشته و بسیاری از کسب و کارها و شرکت‌ها در مسیر تجارت الکترونیک حرکت می‌کنند، اما متاسفانه زیرساخت‌های مناسبی برای این سیستم در کشور وجود ندارد و افراد و مشاغل با مشکلات فراوانی روبرو هستند و شاید به جرات بتوان گفت که وضعیت تجارت الکترونیک در ایران به سامان نیست.

چالش‌ها و مشکلات تجارت الکترونیک در ایران

1. زیرساخت‌های نامناسب

زیرساخت‌های فنی و تکنولوژیکی یکی از مهم‌ترین عوامل برای موفقیت تجارت الکترونیک هستند. اما در ایران، ضعف در زیرساخت‌های اینترنتی، عدم دسترسی به اینترنت پرسرعت و پهنای باند مناسب، یکی از بزرگ‌ترین موانع برای توسعه تجارت الکترونیک محسوب می‌شود.

2. بازاریابی شبکه‌ای

وجود بازاریابی شبکه‌ای و جایگزینی آن با تجارت الکترونیک، به ویژه در کسب و کارهای کوچک و متوسط، باعث کاهش اعتماد عمومی به تجارت الکترونیک شده است. این نوع بازاریابی در بسیاری از موارد به صورت غیرشفاف و با وعده‌های کاذب اجرا می‌شود که اعتماد مردم را نسبت به کسب و کارهای اینترنتی کاهش می‌دهد.

3. فرهنگ‌سازی ناکافی

نبود فرهنگ لازم برای استفاده از تجارت الکترونیک در بین مردم و حتی کسب و کارها یکی دیگر از موانع مهم است. بسیاری از افراد هنوز به خرید حضوری و سنتی اعتماد بیشتری دارند و تمایلی به خرید اینترنتی نشان نمی‌دهند.

4. مشکلات بانکی و پرداخت‌های الکترونیکی

مشکلات بانکی و پرداخت‌های الکترونیکی از جمله عدم پشتیبانی مناسب بانک‌ها از تراکنش‌های آنلاین، نبود سیستم‌های پرداخت بین‌المللی معتبر و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها نیز موانع جدی برای تجارت الکترونیک در ایران محسوب می‌شوند.

5. نبود آموزش‌های لازم و صحیح

نبود آموزش‌های کافی و مناسب در زمینه تجارت الکترونیک، بازاریابی دیجیتال و مدیریت کسب و کارهای اینترنتی باعث شده تا بسیاری از کسب و کارها نتوانند به درستی از فرصت‌های موجود در این حوزه بهره‌برداری کنند.

6. چالش‌های حقوقی و قانونی

چالش‌های حقوقی و قانونی از جمله نبود قوانین شفاف و جامع در زمینه تجارت الکترونیک، حمایت ناکافی از حقوق مصرف‌کنندگان و مشکلات مربوط به ثبت و پیگیری تخلفات اینترنتی نیز موانع دیگری هستند که پیش روی توسعه تجارت الکترونیک در ایران قرار دارند.

وضعیت تجارت الکترونیک در ایران با وجود تمام چالش‌ها و مشکلات، در حال رشد و توسعه است. با این حال، برای رسیدن به استانداردهای جهانی و بهره‌برداری کامل از پتانسیل‌های این حوزه، نیاز به بهبود زیرساخت‌ها، فرهنگ‌سازی، آموزش مناسب، حل مشکلات بانکی و حقوقی و ایجاد اعتماد عمومی است. تنها در این صورت است که می‌توان انتظار داشت تجارت الکترونیک به عنوان یک بخش حیاتی و موفق از اقتصاد کشور نقش‌آفرینی کند.

باورهای عامیانه در رابطه با تجارت و کسب و کار الکترونیک

امروزه با فراگیر شدن تجارت الکترونیک در میان مشاغل بزرگ و کوچک، رونق فراوانی در این زمینه دیده می‌شود. اما در این مسیر باورهایی وجود دارد که شاید چندان صحیح نباشد. در ادامه به برخی از این باورها می‌پردازیم تا شما نیز اگر می‌خواهید در آینده این نوع از کسب و کار را راه‌اندازی کنید، دیدگاه صحیح‌تری داشته باشید:

1. تجارت الکترونیک کاری بسیار راحت و آسان و بی‌دردسر می‌باشد

نداشتن کارفرما، کار فیزیکی کمتر و ساعت کاری آزاد باعث می‌شود که برخی این باور اشتباه را داشته باشند که این نوع از کار بسیار ساده است. اما در واقع، تجارت الکترونیک نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت زمان و تلاش فراوان است.

2. این نوع از تجارت، تخصص خاصی را نمی‌طلبد

این دومین باور غلط است که باعث می‌شود تا برخی این کار را شروع کرده و با شکست مواجه شوند. به صرف اینکه کسی راننده خوبی است نمی‌تواند کسب و کار فروش قطعات و لوازم یدکی را در اینترنت راه‌اندازی کند. بلکه باید نسبت به این بازار، ساخت سایت و صفحه درست، نوع فروش و بازاریابی و … شناخت و علم کافی داشته باشد.

3. با این کار بدون دردسر و سریع پولدار می‌شویم

بسیاری از افراد فکر می‌کنند که با راه‌اندازی یک کسب و کار الکترونیک می‌توانند به سرعت پولدار شوند. در حالی که موفقیت در این حوزه نیازمند صبر، تلاش و استراتژی‌های دقیق بازاریابی است.

4. کسب و کار الکترونیکی تنها مختص کارهای دیجیتالی است و شامل کسب و کارهای سنتی نمی‌شود

این باور نادرست است. کسب و کار الکترونیکی می‌تواند شامل انواع مختلفی از کسب و کارها باشد، از فروش محصولات فیزیکی تا ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی.

5. این نوع از تجارت تنها شامل بازاریابی کالا و فروش آن می‌شود

کسب و کار الکترونیکی تنها به فروش کالا محدود نمی‌شود. این نوع تجارت می‌تواند شامل خدمات مختلفی مانند آموزش آنلاین، ارائه محتوا، خدمات مشاوره و بسیاری دیگر باشد.

6. کسب و کار الکترونیک می‌تواند شغل دوم اما بسیار پردرآمد باشد

این باور نیز نادرست است. برای موفقیت در تجارت الکترونیک نیاز به توجه و تلاش کامل است و نمی‌توان به آن به عنوان یک شغل دوم نگریست که بدون تلاش کافی درآمدزایی کند.

7. برای راه‌اندازی این نوع از کار حتماً باید متخصص IT باشیم

نیازی به متخصص بودن در زمینه IT برای راه‌اندازی کسب و کار الکترونیک نیست، اما داشتن دانش پایه‌ای در این زمینه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

8. تخصص فعلی ما برای کسب و کار الکترونیک لازم و کافی می‌باشد

هر چند که تخصص فعلی شما می‌تواند پایه‌ای برای شروع باشد، اما برای موفقیت در تجارت الکترونیک نیاز به کسب دانش‌های جدید و به‌روز در زمینه‌های بازاریابی دیجیتال، مدیریت محتوا، تحلیل داده و غیره دارید.

نتیجه‌گیری

باورهای عامیانه می‌توانند باعث سردرگمی و ایجاد انتظارات نادرست در زمینه تجارت الکترونیک شوند. برای موفقیت در این حوزه نیازمند شناخت صحیح، تلاش مستمر، و یادگیری مهارت‌های جدید هستید. با داشتن دیدگاهی واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی دقیق می‌توانید در مسیر تجارت الکترونیک موفقیت کسب کنید.