اینترنت اشیاء یا (IOT) چیست؟

سیستم اینترنت اشیاء یک سیستم کاملا مدرن است که زندگی را تسهیل می کند. از مزایای سیستم اینترنت اشیاء می توان به هوشمند شدن لوازم مختلف اشاره داشت. در ادامه این مقاله با وب آنجل همراه باشید تا به طور مفصل درباره IOT صحبت کنم.

IOT چیست؟

سیستم اینترنت اشیاء یا پارادایم به انگلیسی (Internet of Things – IoT) در واقع یک سیستم نسبتا جدید است که در سیستم ارتباطات بیسیم و مدرن جایگاهی را دارا می باشد و امروزه مورد توجه قرار گرفته است. ایده اصلی این سیستم و مفهوم آن قرار گرفتن اشیاء فراوان در اطراف ما و هماهنگی و کارایی بیشتر میان آنها با کمک سنسورها و موبایل و تبلت و وسایلی از این دست و برقراری ارتباط و همکاری بیشتر میان آنها می باشد. با کمک تراشه های رایانه ای که بسیار ارزان هم هستند و همچنین سیستم های بیسیم، اشیاء را تبدیل به بخشی از IOT می کنند.

این نوع از اینترنت باعث می شود که جهان و اطراف ما هوشمند تر شده و رویای دیرینه بشر را که ادغام دنیای دیجیتال و فیزیکی است به حقیقت بپیوندد. سیستم اینترنت اشیاء یا IOT دنیای اشیاء اطراف ما را با دنیای دیجیتال ادغام کرده و زندگی را راحت تر و سرعت آن را بیشتر می کند. سیستم اینترنت اشیاء هم در زندگی شخصی و هم در کسب و کار ما می تواند تاثیرگذار باشد.

به طور خلاصه باید بگویم که سیستم اینترنت اشیاء یعنی اتصال تمامی دستگاه ها به یکدیگر از طریق اینترنت و کنترل آن از راه دور.

این سیستم همانطور که زندگی و کسب و کار ما را آسان تر می کند دارای معایبی نیز می باشد که باید حتما به آنها توجه داشت.

با تاریخچه سیستم اینترنت اشیا آشنا شویم

اینترنت اشیا (IoT) یکی از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای است که در دهه‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این فناوری با اتصال دستگاه‌های مختلف به اینترنت و امکان تبادل داده‌ها بین آنها، دنیای تکنولوژی را متحول کرده است. در این مقاله به تاریخچه و تحول این فناوری پرداخته خواهد شد.

شروع اینترنت اشیا

نظریه اینترنت اشیا برای اولین بار در سال 1999 توسط کوین اشتون (Kevin Ashton)، یکی از بنیان‌گذاران مرکز Auto-ID در MIT، مطرح شد. اشتون این ایده را زمانی مطرح کرد که برای بهبود سیستم‌های تامین و مدیریت زنجیره تامین در پروکتر اند گمبل کار می‌کرد.

اولین کاربردها

جالب است بدانید که اولین بار این سیستم در سال 1989 بر روی یک توستر که به اینترنت وصل بود، امتحان شد. این توستر توسط جان رومکی (John Romkey) ساخته شد و به عنوان اولین دستگاه اینترنتی شناخته می‌شود. این دستگاه می‌توانست از طریق اینترنت روشن و خاموش شود و این ایده پایه‌ای برای توسعه بیشتر اینترنت اشیا شد.

پیشرفت‌های کلیدی

در دهه 2000، با پیشرفت تکنولوژی‌های بی‌سیم و کاهش هزینه‌های تولید سنسورها و تجهیزات الکترونیکی، استفاده از اینترنت اشیا در صنایع مختلف افزایش یافت. توسعه پروتکل‌های ارتباطی جدید مانند Wi-Fi، Bluetooth و Zigbee نیز به تسهیل ارتباط بین دستگاه‌ها کمک کرد.

انقلاب صنعتی جدید

بسیاری از افراد و دانشمندان معتقد هستند که اینترنت اشیا می‌تواند انقلاب صنعتی جدیدی را رقم بزند. این فناوری با ارائه راه‌حل‌های نوین در حوزه‌هایی مانند خانه‌های هوشمند، شهرهای هوشمند، بهداشت و درمان، کشاورزی دقیق و حمل‌ونقل هوشمند، توانسته است تحولی عظیم در زندگی روزمره بشر ایجاد کند.

تحولات اخیر

در سال‌های اخیر، با ظهور فناوری‌های جدیدی مانند 5G و هوش مصنوعی، قابلیت‌ها و کاربردهای اینترنت اشیا به طور چشمگیری افزایش یافته است. این تکنولوژی‌ها امکان ارتباط سریع‌تر و پردازش داده‌های بیشتر را فراهم کرده‌اند که به بهبود کارایی و عملکرد سیستم‌های اینترنت اشیا کمک می‌کند.

کاربردهای اینترنت اشیا

اینترنت اشیا در بسیاری از حوزه‌ها به کار گرفته شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. خانه‌های هوشمند: کنترل و مدیریت دستگاه‌های خانگی از طریق اینترنت.
2. شهرهای هوشمند: مدیریت ترافیک، پارکینگ و زیرساخت‌های شهری با استفاده از سنسورها و تحلیل داده‌ها.
3. بهداشت و درمان: نظارت بر وضعیت سلامتی بیماران از راه دور و ارائه خدمات پزشکی آنلاین.
4. کشاورزی دقیق: استفاده از سنسورها برای نظارت و مدیریت مزارع و بهینه‌سازی منابع آب و کود.
5. صنعت و تولید: نظارت و کنترل فرآیندهای تولیدی و بهینه‌سازی کارایی و کیفیت محصولات.

چالش‌ها و آینده اینترنت اشیا

با وجود تمام مزایا، اینترنت اشیا با چالش‌های متعددی نیز مواجه است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. امنیت و حریم خصوصی: نگرانی‌ها در مورد امنیت داده‌ها و حریم خصوصی کاربران.
2. هماهنگی و استانداردها: نیاز به استانداردهای مشترک برای تسهیل ارتباط بین دستگاه‌ها.
3. مصرف انرژی: مصرف انرژی بالا توسط دستگاه‌های متصل به اینترنت.

با این حال، با پیشرفت‌های بیشتر در فناوری‌های مرتبط، انتظار می‌رود که اینترنت اشیا به یکی از ارکان اصلی دنیای مدرن تبدیل شود و تحولات چشمگیری در زندگی بشر ایجاد کند.

روش کار اینترنت اشیاء چگونه است؟

دستگاه های مجهز به سیستم اینترنت اشیاء مجهز به سنسور هایی هستند که با پلتفرم iot متصل می شوند و بهترین و ارزشمندترین اطلاعات این دستگاه ها به خوبی آنالیز می گردند. پس از دریافت بهترین و منتخب ترین اطلاعات به وسیله سنسورها، این اطلاعات به سرور مختص سیستم اینترنت اشیاء منتقل می شود تا آنالیز بر روی آن صورت گیرد. برای این کار به پلتفرم اینترنت اشیاء نیاز می باشد. از جمله پلتفرم های سیستم اینترنت اشیاء می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Google IOT Cloud
• AWS IOT Core
• Artic Cloud
• Microsoft Azure IOT

مزایای سیستم اینترنت اشیاء چیست؟

اینترنت IOT دارای مزایای زیادی است که به صورت موردی به آنها اشاره خواهیم کرد:

• با کمک این کار بهره وری کارکنان افزایش می یابد.
• ایمن کار به آنها در کسب درآمد بیشتر کمک می کند.
• از این طریق می توانند در وقت و پول صرفه جویی کنند.
• می توانند بر روند فرایندی کسب و کار خود به طور کامل نظارت داشته باشند.
• از این طریق مدل های کسب و کار را با هم هماهنگ کنند و می توانند با هم ادغام نمایند.
• باعث می شود که دست آنها در گرفتن تصمیم های مختلف در رابطه با کسب و کارشان بازتر باشد.

معایب سیستم اینترنت اشیاء

این سیستم مدرن که طرفداران خاص خود را دارد همانطور که دارای مزایایی است که جذابیت آن را بالا می‌برد، دارای معایبی نیز می‌باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

1. پیچیدگی: یکی از معایب این سیستم پیچیدگی آن است. طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های اینترنت اشیا و تکنولوژی‌های مربوط به آن به دلیل نوع ارتباطات و نیاز به هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف، بسیار پیچیده است. این پیچیدگی می‌تواند مانعی برای توسعه و گسترش این فناوری باشد.
2. امنیت: امنیت یکی از بزرگترین چالش‌های اینترنت اشیا است. از آنجا که این سیستم‌ها به اینترنت و شبکه‌های گسترده متصل هستند، امکان حمله هکرها به آنها وجود دارد. حملات سایبری می‌توانند به نقض داده‌ها، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس و حتی ایجاد اختلال در عملکرد سیستم‌ها منجر شوند.
3. حریم خصوصی: به دلیل قابلیت دسترسی به ریزترین و جزئی‌ترین اطلاعات شخصی، این سیستم می‌تواند موجب نگرانی‌های جدی در مورد حریم خصوصی شود. جمع‌آوری و استفاده از داده‌های شخصی بدون رضایت کاربران، یکی از مسائلی است که پذیرش این فناوری را برای برخی از افراد دشوار می‌کند.
4. اثرات بر اشتغال: این سیستم بسیاری از شغل‌ها را کمرنگ و حتی ممکن است از بین ببرد. بسیاری از وظایف و شغل‌ها می‌توانند توسط سیستم‌های خودکار و هوش مصنوعی انجام شوند که منجر به کاهش نیاز به نیروی انسانی در برخی از صنایع خواهد شد.

مزایای اینترنت اشیا برای مصرف کنندگان

اینترنت اشیا (IoT) برای مصرف‌کنندگان مزایای فراوانی دارد که زندگی روزمره را راحت‌تر و کارآمدتر می‌کند. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره خواهیم کرد:

1. بهبود کیفیت زندگی و راحتی

• لوازم خانگی هوشمند: با اتصال لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی و دستگاه‌های آشپزخانه به اینترنت، مصرف‌کنندگان می‌توانند این وسایل را از راه دور کنترل و مدیریت کنند. به عنوان مثال، می‌توانند یخچال را طوری برنامه‌ریزی کنند که هنگام تمام شدن مواد غذایی، سفارش جدیدی به صورت خودکار ارسال شود.

2. افزایش امنیت

• سیستم‌های امنیتی هوشمند: اینترنت اشیا امکان کنترل و نظارت بر سیستم‌های امنیتی خانه‌ها را به صورت هوشمند فراهم می‌کند. از دوربین‌های مداربسته تا قفل‌های هوشمند و سیستم‌های هشداردهنده، همه این‌ها می‌توانند به امنیت خانه‌ها کمک کنند و به صاحب‌خانه‌ها آرامش خاطر بیشتری بدهند.
• لامپ‌های هوشمند: این لامپ‌ها می‌توانند به محض ورود شما به خانه روشن شوند و یا حتی با تنظیمات از پیش تعیین شده، در زمان‌های خاصی روشن و خاموش شوند، که این ویژگی می‌تواند به جلوگیری از سرقت کمک کند.

3. صرفه‌جویی در انرژی

• سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی هوشمند: این سیستم‌ها می‌توانند دما را به صورت خودکار تنظیم کنند و از طریق تحلیل داده‌های دما و الگوهای استفاده، مصرف انرژی را بهینه کنند. به عنوان مثال، سیستم گرمایشی هوشمند می‌تواند قبل از ورود شما به خانه، دما را تنظیم کند تا محیطی گرم و دلپذیر فراهم شود.

4. مدیریت بهتر منابع

• آب و برق هوشمند: سنسورها و دستگاه‌های متصل به اینترنت می‌توانند به نظارت و مدیریت بهتر مصرف آب و برق کمک کنند. به عنوان مثال، شیرهای آب هوشمند می‌توانند نشت آب را تشخیص دهند و به طور خودکار آن را متوقف کنند.

5. بهبود بهداشت و سلامت

• دستگاه‌های سلامت هوشمند: اینترنت اشیا می‌تواند به نظارت بر وضعیت سلامت فردی کمک کند. دستگاه‌هایی مانند دستبندهای هوشمند و پایشگرهای ضربان قلب می‌توانند داده‌های مرتبط با سلامتی را جمع‌آوری کرده و به پزشکان ارسال کنند تا نظارت دقیق‌تری بر وضعیت سلامت افراد داشته باشند.

6. تجربه بهتر در خرید خانه

• تحلیل محیطی: با استفاده از دستگاه‌های متصل به اینترنت، می‌توان میزان آلودگی هوا، سروصدا و دیگر عوامل محیطی را در یک منطقه مشخص کرد و بر اساس آن تصمیمات بهتری در خرید خانه گرفت.

این‌ها تنها بخشی از مزایای اینترنت اشیا برای مصرف‌کنندگان است که نشان می‌دهد چگونه این فناوری می‌تواند زندگی روزمره را بهبود بخشد و کارها را راحت‌تر و سریع‌تر کند.

در رابطه با امنیت IOT بیشتر بدانیم

اینترنت اشیا (IoT) به دلیل دستیابی به بسیاری از اطلاعات و حتی جزئیات زندگی روزمره ما، باید دارای امنیت لازم از نگاه مصرف‌کننده باشد. اما سوال اینجاست که آیا این سیستم امنیت لازم را دارد؟ هر روزه می‌توانیم در دنیای مدرن شاهد آن باشیم که بسیاری از دستگاه‌های ساده اطراف ما هوشمند شده و به اینترنت متصل می‌شوند. از مسواک و میز گرفته تا سیستم‌های داخل خانه مانند برق و صوت و گرمایش و حتی اتومبیلی که با آن جا به جا می‌شویم.

چالش‌های امنیتی در IoT

1. حملات سایبری و نفوذ

دستگاه‌های IoT به دلیل اتصال به اینترنت و شبکه‌های مختلف، در معرض حملات سایبری و نفوذ قرار دارند. هکرها می‌توانند با دسترسی به این دستگاه‌ها، داده‌های حساس را سرقت کنند یا عملکرد دستگاه‌ها را مختل کنند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها، حمله Mirai Botnet در سال 2016 است که از دستگاه‌های IoT برای انجام حملات DDoS استفاده شد.

2. حریم خصوصی

دستگاه‌های IoT به جمع‌آوری داده‌های شخصی و حساس می‌پردازند. این اطلاعات می‌توانند شامل داده‌های مربوط به سلامتی، عادات روزمره، مکان‌های بازدید شده و حتی مکالمات شخصی باشند. بدون تدابیر امنیتی مناسب، این داده‌ها ممکن است به دست افراد نادرست بیفتند و حریم خصوصی کاربران را تهدید کنند.

3. استانداردهای امنیتی

در حال حاضر، بسیاری از دستگاه‌های IoT از استانداردهای امنیتی یکسانی پیروی نمی‌کنند. این نقص در استانداردسازی می‌تواند منجر به ایجاد نقاط ضعف امنیتی شود که هکرها می‌توانند از آنها سوءاستفاده کنند. لازم است که استانداردهای جهانی و معتبر برای امنیت دستگاه‌های IoT تدوین و اجرا شوند.

4. به‌روزرسانی و پشتیبانی

بسیاری از دستگاه‌های IoT پس از تولید، به‌روزرسانی‌های امنیتی مناسبی دریافت نمی‌کنند. این موضوع می‌تواند به ایجاد نقاط ضعف امنیتی در طول زمان منجر شود. تولیدکنندگان باید تضمین کنند که دستگاه‌های آنها به‌روزرسانی‌های منظم و پشتیبانی مناسبی دریافت می‌کنند.

راهکارهای افزایش امنیت IoT

1. استفاده از رمزنگاری: رمزنگاری داده‌ها در انتقال و ذخیره‌سازی می‌تواند از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات جلوگیری کند.
2. احراز هویت قوی: استفاده از روش‌های احراز هویت چند عاملی (MFA) برای دسترسی به دستگاه‌ها و داده‌ها می‌تواند امنیت را افزایش دهد.
3. پایش و نظارت مداوم: پایش مداوم دستگاه‌ها و شبکه‌ها برای شناسایی و واکنش به تهدیدات امنیتی بالقوه.
4. به‌روزرسانی‌های منظم: اطمینان از اینکه دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای آنها به‌روزرسانی‌های منظم و پشتیبانی مناسب را دریافت می‌کنند.

از منابع زیر در این مقاله کمک گرفته شده است:

• TechRepublic: The Challenges and Complexities of IoT Implementation
• Kaspersky: IoT Security Issues